Γέφυρες

Ενίοτε υπάρχουμε ασυναίσθητα, πράγματα στα οποία μεγαλώνοντας βρισκόμαστε συνειδητά και πρακτικά αντίθετοι. Που είναι ο λόγος που πιστεύω στις γέφυρες και στον διάλογο. Με εξαίρεση, ίσως, εκείνους που έχουν περάσει τη μαύρη γραμμή του να προκαλέσουν ενεργά κακό σε άλλους ανθρώπους, θαρρώ πως η στάση ζωής και οι ιδέες δεν είναι παντοτινές, αμετακίνητες και αμετάλλακτες. Πως αν συζητούμε μόνο με αυτούς με τους οποίους συμφωνούμε, σιγά-σιγά ίσως απομακρυνόμαστε από την πραγματικότητα και ζούμε σε έναν δικό μας, φανταστικό κόσμο, όπου υπάρχουν μόνο οι «εμείς» και οι «άλλοι». Ενώ ίσως είναι όταν γκρεμίζουμε γέφυρες με αυτούς που διαφωνούμε, που τους ωθούμε να παγιώσουν ιδέες και συμπεριφορές που θεωρούμε προβληματικές – ή και επικίνδυνες. Μήπως το να δακτυλοδείχνουμε  και να εξοστρακίζουμε, στην πραγματικότητα κάνει εμάς τους ίδιους να νιώθουμε ότι καθαρίζουμε από τις δικές μας μελανές όψεις, και το κεφάλι μας βγαίνει στον ήλιο απλώς επειδή πατάμε πάνω στους «άλλους», στους απόλυτα «κακούς»; Άρα αφού εκείνοι είναι «απόλυτα κακοί» κι εμείς απόλυτα αντίθετοί τους και δε θέλουμε καμία επαφή μ’εκείνους, αυτόματα γινόμαστε οι «απόλυτα καλοί»; Τόσο εύκολα;

Ηθική

Όλοι έχουμε το δικό μας σετ ηθικών κανόνων. Με βάση αυτό ορίζουμε τις ζωές μας. Οι όποιες επιλογές έχουμε, αν έχουμε, εξαρτώνται από αυτό. Αν δεν έχουμε, το τι θα κάνουμε με την απουσία επιλογής, επίσης από αυτό εξαρτάται. Το δικό μας σετ ηθικών κανόνων είναι το ανώτερο. Αν θεωρούσαμε κάποιο άλλο ανώτερο, θα υιοθετούσαμε εκείνο. Κάπως έτσι, ίσως, ο καθένας πιστεύει για τον εαυτό του ότι είναι πάνω ή διαφορετικός ή αλλού από τον «μέσο άνθρωπο».

«Εθνικισμός» made in «Hellas»

Έχω την εντύπωση ότι οι Έλληνες «εθνικιστές» δεν είναι καν εθνικιστές. Παρτάκηδες είναι. Κι ο ατομικισμός, αν μη τι άλλο, βρίσκεται σε αντίθεση με τον εθνικισμό (αφού το «έθνος», όπως κι αν οριστεί, αποτελεί κάποια συλλογικότητα), όχι; 

Όλοι είμαστε μία φάτσα στο πλήθος. Κανείς μας δεν είναι μία φάτσα.

Θυμάμαι όταν πρωτοπήγα στην Αγγλία. Η πρώτη μου νύχτα, νομίζω, έξω εκεί – αν όχι, από τις πρώτες. Πήγα να παραγγείλω ποτό στο γεμάτο από κόσμο μπαρ. Ζήτησα ένα τάδε.