Ηθική

Όλοι έχουμε το δικό μας σετ ηθικών κανόνων. Με βάση αυτό ορίζουμε τις ζωές μας. Οι όποιες επιλογές έχουμε, αν έχουμε, εξαρτώνται από αυτό. Αν δεν έχουμε, το τι θα κάνουμε με την απουσία επιλογής, επίσης από αυτό εξαρτάται. Το δικό μας σετ ηθικών κανόνων είναι το ανώτερο. Αν θεωρούσαμε κάποιο άλλο ανώτερο, θα υιοθετούσαμε εκείνο. Κάπως έτσι, ίσως, ο καθένας πιστεύει για τον εαυτό του ότι είναι πάνω ή διαφορετικός ή αλλού από τον «μέσο άνθρωπο».

Ακόμα κι αυτός που θεωρούμε ανήθικο, έχει τους δικούς του ηθικούς κανόνες. Ακόμα κι αν ο ηθικός του κανόνας είναι η απουσία ηθικής, ακόμα κι αν θεωρεί αρετή αυτήν την απουσία. Ακόμα κι αν η εκμετάλλευση όσων είναι στο χέρι του, είναι για εκείνον η μεγαλύτερη ηθική επιβράβευση προς τον εαυτό του – το χρέος του είναι αποκλειστικά προς τον εαυτό του.

Τελικά, πώς ορίζεται και πώς αλλάζει η κοσμοθεωρία; Πώς μπορεί κανείς να αλλάξει τον κόσμο; Μπορεί κανείς να αλλάξει τον κόσμο; Και τελικά, αυτό που θέλει είναι να τον κάνει καλύτερο ή να τον φέρει στα μέτρα του; Ο καλύτερος κόσμος, δεν ορίζεται από το προσωπικό μας μέτρο; Από την προσωπική μας ηθική;

Παρ’όλα αυτά, θεωρώ πως η ηθική ανυψώνεται, όσο ανοίγει από τον εαυτό. Όταν αρχίζει να αφορά τον άνθρωπο. Τον άνθρωπο, ανεξάρτητα από ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Όταν στη βάση της έχει το κοινό καλό. «Καλό». «Καλό», που ξεκινάει από το, κατ’αρχάς, μην προκαλείς κακό. Που συνεχίζεται στην επιθυμία για ασφάλεια και ευημερία για όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους, μέχρι την ουτοπία που αγκαλιάζει όλους.

Και πως η ηθική φθίνει όσο στρέφεται προς το «χρέος» προς τον εαυτό χωρίς εκτίμηση για τον «άλλο», πόσω μάλλον όταν η αξία του «άλλου» φτάνει να περιορίζεται ως «μέσο». Φθίνει. Και εξαϋλώνεται. Ακόμα κι αν για τον δημιουργό της θεωρείται  κάποιο ύψος που ο περισσότερος κόσμος αδυνατεί να αντιληφθεί ή να φτάσει.

Είναι, όμως, η δική μου θεώρηση, από το πεδίο που στέκομαι.

Έχει, λοιπόν, κανείς το δικαίωμα να επιθυμεί να αλλάξει τον κόσμο; Τον κόσμο όλο ή τον κόσμο γύρω του. Αναρωτιέμαι αν μπορεί να κάνει κι αλλιώς. Δεν το προσπαθούμε όλοι; Περισσότερο ή λιγότερο ενεργά. Ακόμα και μέσα από κουβέντες, με γνωστούς ή αγνώστους – προσπαθούμε να μεταδώσουμε την άποψή μας, να φωτίσουμε την ηθική μας, να αλλάξουμε τον κόσμο, έναν άνθρωπο τη φορά, φέρνοντάς τον λίγο πιο κοντά στα μέτρα μας. Το κάνουν αυτοί που θέλουν έναν καλύτερο κόσμο για όλους, το κάνουν αυτοί που θέλουν έναν καλύτερο κόσμο για την πάρτη τους – world be damned – το κάνουν αυτοί που θέλουν έναν καλύτερο κόσμο για αυτούς που αντιλαμβάνονται ως «δικούς τους» –  world be damned, ή, όλοι οι άλλοι ας ψοφήσουν. Το κάνουν όλοι. Εκτός από εκείνους που έχουν αποσυρθεί – όμως κι αυτοί πού και πού.. Συνειδητά ή ασυνείδητα.

Κι έρχεται μια μέρα που συνειδητοποιείς ότι παρά την επιθυμία, παρά και την προσπάθεια αν προσπαθείς, δεν προλαβαίνεις. Δε θα προλάβεις να δεις τον κόσμο που επιθυμείς, ακόμα κι αν η αλλαγή ξεκινήσει σήμερα. Ούτε το κάνεις για ή πρόκειται να αποκτήσεις υστεροφημία. Κι αναρωτιέσαι γιατί. Γιατί το επιθυμείς ακόμα. Γιατί προσπαθείς ακόμα. Για ποιον, και τι σε νοιάζει. Αναρωτιέσαι. Αλλά συνεχίζεις σαν να είχες χίλιες ζωές ακόμα μπροστά σου. Ίσως η ηθική, η όποια προσωπική ηθική, μας υπερβαίνει.  Ίσως απλώς φαίνεται έτσι, από το πεδίο που στέκομαι..

ΥΓ: τους σταυρούς που κουβαλάμε δε μας τους φόρτωσαν οι ταλαίπωροι της γης. Τουλάχιστον έτσι φαίνεται, από εδώ που κοιτάζω..  Κι ακόμα κι αν αυτοί που μας τους φόρτωσαν, μικρούς ή/και μεγάλους, μπορεί να βρίσκονται πολύ μακριά, χρειάζεται να κάνουμε κάτι για την κοσμοθεωρία τους, κάτι για την ηθική που τους κινητοποιεί, τους επιβραβεύει ή ησυχάζει τις συνειδήσεις τους. Έναν άνθρωπο τη φορά. Κατ’αρχήν, μην κάνεις κακό. Νοιάσου γι’αυτό, συνειδητά. Κι αν μπορείς, δώσε το χέρι.

ΥΓ: προσπαθώντας να εξηγήσω – όχι να αποδεχτώ – τρόπους ζωής, κοσμοθεωρίες και πολιτικές τα οποία αδυνατεί να δεχτεί το μέσα μου. Λόγω τη πλαγιάς που ανεβαίνω..