Ο σεβασμός

Φαίνεται στη χώρα μας να συγχέεται ο σεβασμός  με την εμπιστοσύνη. Η εμπιστοσύνη χρειάζεται να κερδίζεται (έστω και με το να εμπνέεται). Ο σεβασμός όχι. Ο σεβασμός χρειάζεται να προϋποτίθεται.  Κι αν κάποιος κάνει κάτι για να τον χάσει, χάνεται. Όμως χαρακτηρίζει το υποκείμενο, όχι το αντικείμενο.

Ίσως είναι κατάλοιπο αρκετά παλαιότερων χρόνων, σύμπλεγμα κατωτερότητας, η έλλειψη σεβασμού και η παρανόηση ότι αυτός πρέπει να κερδίζεται ή να αποδίδεται κατά το δοκούν ή κατά το προσωπικό συμφέρον. Είναι, πραγματικά, σεβασμός τότε; Είναι πραγματικός;  Ίσως αυτή η αντίληψη κρατά από χρόνια που ο ανώτερος κοινωνικά και σε δύναμη κακομεταχειριζόταν αυτούς που θεωρούσε κατώτερους, ενώ έπρεπε να δείχνει σεβασμό (/δουλικότητα) προς αυτούς που είχαν εξουσία πάνω του, καθώς και προς αυτούς από τους οποίους πίστευε πως μπορεί να κερδίσει κάτι. Όχι και πολύ ευγενής συμπεριφορά, όχι; Ίσως, όμως, γι’αυτό σ’αυτήν τη χώρα υπάρχει τέτοια αποστροφή για τον «by default» σεβασμό, για τον σεβασμό ως προϋπόθεση. Ίσως γι’αυτό θεωρούν υποκριτές λαούς που αυτός είναι μέρος της κουλτούρας τους.

Ο σεβασμός δεν είναι ταυτόσημος ούτε με τη συμπάθεια. Δεν είναι ανάγκη να συμπαθεί κανείς κάποιον για να τον σέβεται, ούτε και να συμπαθεί όποιον σέβεται.

Ο σεβασμός δεν είναι εύνοια ή τίτλος τιμής που αποδίδει κανείς στον άλλο. Είναι μάλλον τιμή που αποδίδει στον εαυτό του. Ή που τη στερεί από αυτόν, όταν θεωρεί ότι οι άνθρωποι γύρω του πρέπει να τον κερδίσουν. Κι όταν χρησιμοποιείται επιλεκτικά ή/και σκόπιμα, δεν κάνει κάποιον να δείχνει πιο σημαντικός – κάθε άλλο. Στην ουσία του, είναι θεμελιώδες θέμα καλλιέργειας και παιδείας.

Όχι, ο σεβασμός δεν είναι ταυτόσημος με την εμπιστοσύνη ή τη συμπάθεια, οι οποίες κερδίζονται. Ο σεβασμός και η ευγένεια είναι η βάση πάνω στα οποία μπορεί να χτιστεί μία κοινωνία. Αλλιώς έχουμε ένα συνονθύλευμα ατόμων, πολύ «σημαινόντων» ώστε να συνυπάρχουν αρμονικά και εποικοδομητικά, φεύγοντας απ’τον στενό τους κύκλο.

Ο σεβασμός δεν είναι τιμή που αποδίδεις στον άλλο. Είναι τιμή που αποδίδεις στον εαυτό σου.