Special Snowflake

Δεν είμαστε. Και είμαστε. Όμοιοι, και τελείως ξεχωριστοί. Με τις δικές μας ιδιαίτερες δυνατότητες. Τις δικές μας ιδιαίτερες αδυναμίες. Βιώνουμε τη ζωή μέσα από αυτές. Τις δικές μας δυνατότητες, που μας επιτρέπουν να δουλεύουμε ή και να ξεπερνούμε κάποιες αδυναμίες. Τις δικές μας αδυναμίες, που κάποιες μπορεί να είναι αξεπέραστες, κάποιες να μη μας επιτρέπουν να αναδείξουμε τις δυνατότητές μας. Δυνατότητες, που για άλλους είναι στον κόσμο της φαντασίας ή που χρειάζονται πολλή προσπάθεια για να φτάσουν ένα κομμάτι από αυτά που σε κάποιον έρχονται φυσικά. Αδυναμίες που για κάποιους δεν υφίστανται, κι αφού οι ίδιοι δεν τις αντιμετωπίζουν, τις θεωρούν υπαρκτές μόνο ως δικαιολογία, όσων τις βιώνουν.

Δεν είμαστε ξεχωριστοί. Μα είμαστε. Είμαστε όλοι άνθρωποι. Μα είμαστε και άτομα. Μέρη ενός συνόλου. Αλλά και εντελώς ξεχωριστά κομμάτια του παζλ. Και τείνουμε να γενικεύουμε τη δική μας πραγματικότητα. Να θεωρούμε κανόνα τον δικό μας τρόπο. Να θεωρούμε ότι μόνο οι δικές μας αδυναμίες είναι γνήσιες, άντε και όσες φαίνονται. Αναπηρίες και ασθένειες του σώματος. Μόνο οι δικές μας έχουν βάση, και οι αναπηρίες και οι ασθένειες του σώματος. Μόνο εκεί υπάρχουν ελαφρυντικά, εκεί ζητούμε / επιτρέπουμε υποστήριξη. Εκεί δικαιολογούμε. Άλλες αδυναμίες, αδυναμίες που δε βιώνουμε οι ίδιοι, αδυναμίες που δεν εκδηλώνονται μετρήσιμα στο σώμα, είναι υπεκφυγή, τεμπελιά, ιδιορρυθμία, ιδιοτροπία. Είναι ελλιπής προσπάθεια, είναι παραίτηση, είναι «σε κόβω λίγο της ευκολίας»..

Είναι φόβος να μιλήσει κανείς, για να μη χαρακτηριστεί, κάτι ή όλα ή ακόμα περισσότερα από τα παραπάνω. Είναι καθημερινός αγώνας να σηκωθεί από το κρεβάτι, από τον καναπέ, κουβαλώντας τον μαζί του όπου πάει, γιατί είναι δεμένος πάνω του με αλυσίδες. Είναι να τρέχει στον ίδιο στίβο με αθλητές, σέρνοντας μαζί του ένα σιδερένιο καράβι. Το οποίο το παραβλέπουν. Περιμένουν από εκείνον, εκείνη, τις ίδιες και καλύτερες επιδόσεις. Γιατί, ποιος σέρνει σιδερένια καράβια; Αφού δεν τα σέρνω εγώ, δεν το κάνει κανείς. Δεν υπάρχουν.

Πόσο βάρβαρο αυτό το «δεν υπάρχει δεν μπορώ, υπάρχει δε θέλω», που μας λένε από παιδιά. Πόσο βάρβαρο για όσους βιώνουν το «θέλω, αλλά δεν μπορώ». ΘΕΛΩ, αλλά δεν μπορώ.. Όχι λόγω έλλειψης δυνατοτήτων, μα λόγω υπαρκτών αδυναμιών. Πόσο αδαές και υποκριτικό αυτό το «αν θέλεις κάτι πραγματικά πολύ και προσπαθήσεις γι’αυτό, θα το πετύχεις!». Πόσο φορτώνει όλη την ευθύνη της επιτυχίας ή της αποτυχίας στο άτομο, παραβλέποντας εντελώς κάθε εξωτερικό ή εσωτερικό παράγοντα, πέρα από τον έλεγχο του κάθε ενός, και απαλλάσσοντας εντελώς το σύστημα μέσα στο οποίο μεγαλώνουμε, κοινωνικοποιούμαστε, ζούμε, από οποιονδήποτε ρόλο μπορεί να παίζει στην προσωπική επιτυχία ή αποτυχία, παρ’όλες τις δυνατότητες, παρ’όλες τις προσπάθειες. Παραβλέποντας πώς κάποιες αδυναμίες μπορεί να είναι προσόντα σε ορισμένες κοινωνικοπολιτικές, ιστορικές συνθήκες, και κάποιες άλλες ανυπέρβλητα εμπόδια.

Πόσο εύκολα καβαλάμε το άρμα μας σε κάθε μικρή ή μεγάλη προσωπική επιτυχία και κρίνουμε αφ υψηλού. Πόσοι έχουμε προσπαθήσει να δούμε τον κόσμο μέσα και από τα μάτια άλλων; Δε γίνεται να αισθανθείς, να καταλάβεις πραγματικά, κάτι που δεν το βιώνεις. Μπορείς όμως να προσπαθείς γι’αυτό. Μπορείς να δεχτείς ότι κι αν είμαστε όλοι ίδιοι, είμαστε ξεχωριστοί. Ότι η πραγματικότητα η δική μου δεν είναι καθολική αλήθεια. Ότι ο Μάκης μπορεί να είναι ανάπηρος και να το βλέπω, η Μαρία, όμως, έχει κατάθλιψη και είναι εξίσου πραγματική. Που όχι, δεν είναι όπως τότε που πέθανε η γιαγιά σου ή που χώρισες από τον έρωτα της ζωής σου και προσπάθησες και το ξεπέρασες. Προσπάθησες, επειδή μπορούσες. Αλλά δεν το έκανες και μόνος σου. Βοήθησε κι ο χρόνος. Γιατί το ερέθισμα ήταν εξωτερικό κι απομακρύνθηκε με τον καιρό. Όταν η Μαρία το κουβαλά μέσα της, δεν έχει την πολυτέλεια που είχες εσύ. Αγαπά να παίζει μουσική και θέλει πραγματικά να το κάνει, όμως δεν μπορεί. Κι ας το θέλει. Βλέπει το χαρτάκι στο πάτωμα και θέλει να το πετάξει στα σκουπίδια, όμως δεν μπορεί. Κι ας το θέλει. Ο Φίλιππος έχει δυσλεξία, και δεν έχω ιδέα πώς είναι να έχει κανείς δυσλεξία κι είμαι ψυχαναγκαστική με τη Γλώσσα και μου τη δίνει να βλέπω ορθογραφικά, όμως ότι εγώ δεν μπορώ να αντιληφθώ πραγματικά πώς λειτουργεί, δε σημαίνει ότι δεν υπάρχει και δεν είναι η πραγματικότητα του Φίλιππου. Πραγματικότητα με την οποία πρέπει να πορεύεται στη ζωή του. Και ο Κώστας έχει στρες. Όχι αυτό που βιώνεις πριν από τις εξετάσεις. Καθημερινό. Που κάνει το παραμικρό να φαίνεται βουνό. Κι αυτό που για’σένα είναι κάτι που το κάνεις χωρίς να περάσει καν απ’το μυαλό σου, για εκείνον είναι ένα τείχος του οποίου δε βλέπει την κορυφή. Την Άννα την έχουν βιάσει. Ήταν φίλος της. Θέλει να το διώξει από πάνω της και ψάχνει κάποιον, όποιον, να τον «βγάλει» από το σώμα της. Τη θεωρείς πουτάνα. Η Αλεξάνδρα δεν τους ήξερε. Έχει πια αμυντική στάση απέναντι στους άντρες, ίσως και λίγο επιθετική αν πλησιάσουν παραπάνω. Τη θεωρείς ψηλομύτα. Καμιά τους δε σου είπε, ούτε και θα σου πει τι της συνέβη. Η Άννα άκουσε ήδη από τη φίλη της ότι πήγαινε γυρεύοντας. Η Αλεξάνδρα το έχει ακούσει σε κουβέντες και το έχει διαβάσει σε σχόλια στο facebook, όταν αναφέρονται σε θύματα βιασμών. Έχουν ακούσει που λένε ότι αυτά τα λένε πολλές για να εκδικηθούν τους άντρες, επειδή μετά το μετάνιωσαν. Και οι δυο τους ακούνε rape joke, επειδή για τον περισσότερο κόσμο, σπάνια συμβαίνει αυτό σε μία κοπέλα, αποκλείεται να έχει συμβεί στις φίλες ή στις αδερφές τους, είναι καλά κορίτσια αυτές, και συμβαίνει μόνο με την απειλή όπλου σε σοκάκι, αλλιώς η κοπέλα τα’θελε ή λέει ψέματα. Και οι προσωπικές ιστορίες πάνε και πάνε και πάνε και πάνε….

Μπορεί η ζωή, η πραγματικότητά μας να είναι πιο εύκολη όταν αποπαίρνουμε τις εξίσου πραγματικές πραγματικότητες των άλλων ανθρώπων. Μπορεί αυτό να μας κάνει να νιώθουμε πως ό,τι έχουμε, είναι αποτέλεσμα αποκλειστικά και μόνο της δικής μας προσπάθειας και πως οι συνθήκες, η τύχη, δεν έχουν παίξει κανέναν ρόλο. Είμαι πολύ ικανός και τόσοι άνθρωποι δεν αξίζουν/δεν έχουν κάτι καλύτερο, επειδή δεν προσπαθούν με τον τρόπο μου (αν και συχνά, εάν τα έχουν καταφέρει καλύτερα από εμένα, ήταν τυχεροί – ή κάτι άλλο). Μπορεί να μας αρέσει η ευκολία της πραγματικότητάς μας, βλέποντας τον κόσμο μέσα από τόσο εξυπηρετικές παρωπίδες.

Μα στ’αλήθεια, δεν ξέρουμε τι κρύβεται στην ψυχή των ανθρώπων που έχουμε δίπλα μας. Πόσω μάλλον στων ξένων. Δεν ξέρουμε την ιστορία τους, τα βάθη στα οποία έχουν βυθιστεί ή μένουν βυθισμένοι, τα βουνά που σκαρφαλώνουν ή που σέρνουν μαζί τους καθημερινά. Δεν ξέρουμε τι αντιμετωπίζουν και πώς την παλεύουν, επειδή δεν τα αντιμετωπίζουμε οι ίδιοι. Αυτό δεν τα κάνει λιγότερο αληθινά, ούτε ψεύτικη την πραγματικότητά τους. Όταν είσαι τόσο σίγουρος ότι αυτό το πρόβλημα ξεπερνιέται, φτάνει να ήθελε, ότι βρίσκεται στην όποια κατάσταση επειδή δεν προσπαθεί, αναρωτήσου τι θεωρείς προσπάθεια, από ποια βάση την ξεκινάς ο ίδιος και αν αυτή η βάση είναι κοινή για όλους.

Δεν είμαστε. Και είμαστε. Όμοιοι, και τελείως ξεχωριστοί. Special Snowflakes.